Jedną z najsprawniejszych organizacji partyzantki antyhitlerowskiej i antyfaszystowskiej w okupowanej Europie była Armia Krajowa (AK), będąca siłami zbrojnymi Polskiego Państwa Podziemnego podlegającego Rządowi Emigracyjnemu w Londynie. Polskie Państwo Podziemne miało większość atrybutów normalnego państwa – centralną administrację, armię (AK) i produkcję zbrojeniową, wymiar sprawiedliwości, bogate życie kulturalne (podziemne wydawnictwa) oraz namiastkę administracji w każdym powiecie (powiatowi delegaci rządu). W 1944 AK liczyła 380 tysięcy żołnierzy. Żołnierze AK mieli znaczny udział w wyzwoleniu Wilna i Lwowa, samodzielnie wyzwolili szereg mniejszych miejscowości w ramach akcji Burza. Wywiad AK dostarczał znaczące ilości wysokiej jakości informacji wywiadowczych dla wywiadu brytyjskiego, m.in. o „cudownej broni” Hitlera: pociskach rakietowych V-1 i V-2 (podał miejsce prowadzenia nad nimi badań, co umożliwiło zbombardowanie i zniszczenie tego punktu) oraz niemieckiej broni chemicznej.
Od 1 sierpnia do 3 października 1944 trwało największe wystąpienie zbrojne ruchu oporu w Europie – powstanie warszawskie, w którym, poza AK, udział wzięły także oddziały innych organizacji zbrojnych, takich jak NSZ, AL oraz ochotnicy z 1. Armii Wojska Polskiego. Jego celem było wyzwolenie stolicy i utworzenie rządu niepodległej Polski. Rosjanie, których armia zbliżała się do Warszawy, nie udzielili powstańcom pomocy. Stalin był przeciwny utworzeniu władz niepodległej Polski, ponieważ dążył do całkowitego podporządkowania państwa. W tym celu utworzył w Moskwie podległy sobie rząd polski, który następnie został przeniesiony do Chełma, a kilka dni później do Lublina (tzw. PKWN). Powstanie upadło z powodu słabego przygotowania oraz braku pomocy z zewnątrz, której się spodziewano. Ludność stolicy została wysiedlona, a miasto zburzone. Łącznie z innymi organizacjami niepodległościowymi, takimi jak Bataliony Chłopskie, Narodowe Siły Zbrojne czy komunistyczna Armia Ludowa, w polskim ruchu oporu uczestniczyło ok. 1 mln osób
Silne oddziały partyzantów walczyły także w Jugosławii i Grecji. W Jugosławii, zajętej przez Niemców i Włochów w 1941 roku, partyzanci komunistyczni pod dowództwem Josipa Broza-Tity rywalizowali z czetnikami, czyli partyzantami Dražy Mihailovicia, lojalnymi wobec króla i rządu na uchodźstwie w Londynie. Ostatecznie, na mocy konferencji w Teheranie, to Tito otrzymał poparcie zarówno ze strony Stalina, jak i zachodnich mocarstw. Jesienią 1944 roku jego Narodowa Armia Wyzwolenia Jugosławii liczyła 500 tys. ludzi i kontrolowała znaczną część kraju, dysponując nawet własnym lotnictwem oraz marynarką wojenną. Choć Armia Czerwona wkroczyła do Jugosławii (w październiku 1944 został wyzwolony Belgrad), niemal całe terytorium kraju zostało wiosną 1945 roku opanowane przez siły Tity, których liczebność pod koniec wojny wzrosła do 800 tys. żołnierzy, zgrupowanych w 4 armiach i 8 niezależnych korpusach. Dzięki temu po wojnie Jugosławia zachowała niezależność względem Moskwy.
W 1940 roku Wielka Brytania założyła SOE. Była to organizacja mająca na celu wspomaganie partyzantek we wszystkich krajach okupowanych przez Hitlera. Jednym z głównych beneficjentów tej pomocy był francuski ruch oporu. Tworzyły go różnorodne środowiska polityczne (m.in. gaulliści, socjaliści i od ataku Niemiec na Związek Radziecki komuniści), stojące w opozycji zarówno wobec niemieckiego okupanta, jak i kolaboranckiego rządu z Vichy. Oprócz biernego oporu, aktów sabotażu, ukrywania i udzielania pomocy Żydom, zbiegłym jeńcom wojennym czy alianckim agentom, tworzono liczne oddziały partyzanckie zwane maquis. W 1944 roku, gdy sprzymierzeni przygotowywali inwazję w Normandii i Prowansji, danych o plażach, na których mieli lądować, dostarczył francuski ruch oporu. W czerwcu 1944 roku dokonano zjednoczenia największych podziemnych ugrupowań zbrojnych i na ich bazie utworzono Francuskie Siły Wewnętrzne (FFI) pod dowództwem gen. Marie Pierre Kœniga. Partyzanci z FFI paraliżowali ruchy przerzucanych przez Niemców w stronę miejsc desantów posiłków, atakując linie komunikacyjne i zaopatrzeniowe, a następnie wzięli aktywny udział w wyzwalaniu kraju (m.in. w sierpniu wzniecili udane powstanie w Paryżu). W październiku ich siły osiągnęły liczbę 400 tys. członków i zostały włączone w skład odtwarzanych francuskich sił zbrojnych.
Silne oddziały partyzanckie, szczególnie na terenie Białorusi, mniej liczne na Ukrainie, tworzyli Sowieci (w sumie ponad 500 tys. ludzi). Były one podporządkowane trzem ośrodkom dyspozycyjnym: Centralnemu Sztabowi Ruchu Partyzanckiego w Moskwie, dowództwu frontu i KPZR i zaopatrywane drogą lotniczą. Od 1942 roku konne i piesze zgrupowania partyzanckie dokonywały głębokich rajdów na terenach okupowanych (np. rajd konnicy Sidora Kowpaka z okolic Kijowa do Karpat). Głównym ich zadaniem było paraliżowanie linii komunikacyjnych na zapleczu frontu poprzez niszczenie torów, mostów i wykolejanie pociągów, a pod koniec wojny także zwalczanie niekomunistycznej partyzantki.